پس از انجام بازرسی و نظارت مقدماتی، بهینه‌سازی سیستم‌های روشنایی به عنوان دومین گام در فرآیند بهینه‌سازی ساختمان، نقشی کلیدی در ارتقای کارایی و کاهش مصرف انرژی ایفا می‌کند. اهمیت این موضوع از آن جهت است که سیستم‌های روشنایی بخش قابل‌توجهی از برق مصرفی در ساختمان‌های تجاری را به خود اختصاص می‌دهند و بار حرارتی ایجاد شده توسط آن‌ها بر سایر سیستم‌ها، مانند سیستم‌های تهویه مطبوع، نیز تاثیرگذار خواهد بود.
مزایای بهینه‌سازی روشنایی:
- کاهش چشمگیر مصرف انرژی: با استفاده از منابع روشنایی با راندمان بالا، تجهیزات جانبی مناسب و سیستم‌های کنترل روشنایی، می‌توان به طور قابل‌توجهی مصرف انرژی در بخش روشنایی را کاهش داد.
- بهبود کیفیت روشنایی: با طراحی و توزیع مناسب روشنایی، می‌توان از خیرگی و نور نامناسب جلوگیری کرده و کیفیت روشنایی محیط را ارتقا داد.
- کاهش بارهای گرمایشی و سرمایشی: با کاهش بار حرارتی ناشی از سیستم‌های روشنایی، می‌توان به طور مستقیم بر راندمان و مصرف انرژی سیستم‌های تهویه مطبوع نیز تاثیر مثبت گذاشت.
اصول کلیدی بهینه‌سازی روشنایی:
- طراحی سیستم روشنایی متناسب با کاربری:
در اولین قدم، باید سیستم روشنایی با در نظر گرفتن نوع کاربری و نیازهای روشنایی هر بخش از ساختمان طراحی شود.
- توزیع مناسب روشنایی:
توزیع مناسب روشنایی برای جلوگیری از خیرگی و ایجاد روشنایی یکنواخت در محیط ضروری است.
- استفاده از نور طبیعی:
تا حد امکان باید از نور طبیعی در طول روز استفاده کرد و از تابش مستقیم خورشید نیز جلوگیری نمود.
- نصب سیستم‌های کنترل روشنایی:
با استفاده از سیستم‌های کنترل روشنایی، می‌توان میزان روشنایی را متناسب با نیاز و شرایط محیط تنظیم کرد و از هدر رفتن انرژی جلوگیری نمود.
- برنامه‌ریزی برای تعمیر و نگهداری:
با برنامه‌ریزی برای تعویض لامپ‌ها، تمیز کردن تجهیزات جانبی و انجام تعمیرات دوره‌ای، می‌توان از عملکرد مطلوب سیستم روشنایی در طول عمر مفید آن اطمینان حاصل کرد.
نتیجه‌گیری:
بهینه‌سازی سیستم‌های روشنایی به عنوان گامی کلیدی در مسیر ارتقای کارایی و کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها، مزایای متعددی را به همراه دارد. با اتکا به اصولی مانند طراحی مناسب، توزیع صحیح نور، استفاده از نور طبیعی، نصب سیستم‌های کنترل روشنایی و برنامه‌ریزی برای تعمیر و نگهداری، می‌توان به طور قابل‌توجهی در مسیر اهدافی همچون کاهش هزینه‌ها، افزایش راندمان و حفظ محیط‌زیست گام برداشت.